Assessment Centre – jakie są warunki rzetelnej oceny
Przedmiotem oceny w procesie Assessment Centre są kompetencje zdefiniowane przy pomocy konkretnych, obserwowalnych wskaźników zachowań. To właśnie zachowania demonstrowane podczas różnego rodzaju zadań i symulacji są ewidencjonowane przez asesorów i stanowią podstawę dla oceny.
Dla zapewnienia rzetelności procesu istnieje szereg standardów i wytycznych dotyczących rodzajów ćwiczeń, sposobu ich przeprowadzenia, kompetencji asesorów, metodologii obserwacji i sporządzania wniosków i in. Dla zapewnienia rzetelności Assessment Centre kluczowy jest między innymi przebieg samego procesu oceniania zachowań uczestnika w danym ćwiczeniu. Naczelną zasadą jest bazowanie wyłącznie na faktach i dowodach co oznacza, że wykluczone są domysły czy też wnioskowanie na podstawie odczuć czy hipotez. W zadaniach pisemnych zawsze istnieje klucz, którym posługuje się asesor sprawdzający rozwiązania. Klucz taki jednoznacznie wskazuje co uczestnik powinien zrobić, jak zareagować na dany problem czy sytuację. W ćwiczeniach interaktywnych, takich jak dyskusja grupowa czy symulacja rozmowy z pracownikiem lub klientem również zbierane są konkretne dowody, przejawy zachowań świadczących o poziomie wybranych kompetencji. Proces oceny w ćwiczeniach interaktywnych zawsze musi przebiegać zgodnie z poniższymi etapami:
- obserwacja
- prowadzenie notatek
- klasyfikowanie zachowań
- wystawienie oceny
W praktyce obserwacja i prowadzenie notatek przebiega równolegle, a dla zapewnienia pełnej ewidencji wskazane jest, aby jednego uczestnika w danym ćwiczeniu obserwowało dwóch asesorów. Każda wypowiedź i zachowanie, również komunikaty niewerbalne, czas aktywności lub jej braku muszą zostać zanotowane. Także wypowiedzi aktora (osoby wcielającej się w rolę np. pracownika) powinny zostać odnotowane, tak aby powstał wierny zapis przebiegu całej rozmowy. Na tym etapie wykluczone jest zapisywanie wniosków i interpretacji.
Po zakończeniu danego ćwiczenia rolą asesorów jest przeprowadzenie klasyfikacji zachowań, to znaczy powinni oni przełożyć zanotowane obserwacje w tak zwany arkusz obserwacyjny. Dokument taki zawiera wszystkie kompetencje, które mają zostać ocenione w ćwiczeniu wraz ze wskaźnikami zachowań. Przykładowo jeżeli oceniana jest kompetencja komunikatywność, w ramach której jednym ze wskaźników jest “słucha aktywnie” asesor powinien wynotować wszystkie przejawy w ramach tego wskaźnika, zarówno pozytywne jak i negatywne. Przejawami tymi mogą być np. “kilkakrotnie wszedł w słowo rozmówcy”, “pod koniec spotkania podsumował trzy najważniejsze ustalenia takie jak…” i in. Na tym etapie asesorzy wynotowują też adekwatne cytaty, stanowiące dowody.
Dopiero teraz asesorzy przechodzą do wystawienia oceny w ramach danej kompetencji w tym ćwiczeniu. Wystawiając oceny posługują się oni jednolitą skalą, zawierającą szczegółowy opis każdego poziomu. Zawsze należy przestrzegać tej kolejności. Wystawienie oceny bez podparcia jej ewidencją zachowań jest niedopuszczalnym błędem.
Ostatnim elementem mającym kluczowe znaczenie dla rzetelności oceny jest tzw. integracja wyników, czyli dyskusja całego zespołu asesorów. Jest ona przeprowadzana po zrealizowaniu wszystkich ćwiczeń, najczęściej w tym samym dniu lub następnego dnia. W trakcie takiej dyskusji omawiane są zachowania uczestników w poszczególnych ćwiczeniach i oceny w ramach badanych kompetencji. Zespół asesorów wystawia oceny zintegrowane, końcowe dla każdego uczestnika. Jeżeli podczas sesji Assessment Centre były stosowane zadania pisemne, oceny końcowe są wystawiane po ich sprawdzeniu.
Taki przebieg procesu oceny eliminuje uznaniowość, subiektywizm i pozwala na przekazanie uczestnikowi i organizacji raportu z oceny oraz feedbacku bazujących na konkretnych przykładach zachowań. Zwiększa to gotowość danej osoby do przyjęcia informacji zwrotnej oraz daje możliwość sformułowania bardzo konkretnych wskazówek w zakresie rozwoju i korekty zachowań w określonych sytuacjach w pracy.
